ls er wordt gesproken over warmtepompen komt het begrip lagetemperatuurverwarming regelmatig naar voren (in de rest van het artikel zullen we ook vaak de veelgebruikte afkorting LTV gebruiken). Maar wat is lage temperatuur verwarming precies en hoe werkt het? LTV is een manier van het verwarmen van een ruimte waarbij de aanvoertemperatuur niet hoger is dan 55 graden Celsius. Veel mensen kennen lagetemperatuurverwarming in de vorm van vloerverwarming, maar tegenwoordig zijn er meer mogelijkheden, zoals wandverwarming en speciale lage temperatuur radiatoren. De constante en gelijkmatige manier van verwarmen op lage temperatuur wordt vaak als comfortabel ervaren en is een stuk energiezuiniger dan ‘normale’ centrale verwarming, waarbij de aanvoertemperatuur wel 80 graden Celsius of hoger kan zijn.
Hoe werkt lagetemperatuurverwarming?
Bij lagetemperatuurverwarming, het begrip zegt het eigenlijk al, wordt de temperatuur in het afgifte-systeem relatief laag gehouden. Door de lage aanvoertemperatuur werken verwarmingstechnieken over het algemeen een stuk efficiënter, daardoor is er dus minder energie nodig om het water te verwarmen en wordt er op de energiekosten bespaard. Bij LTV wordt de woning gelijkmatiger verwarmd. Er zijn minder pieken (plotselinge toename van warmte bij het ‘opstoken’ van de woning) en dit wordt door veel mensen als prettig en comfortabel ervaren. Het toepassen van nachtverlaging moet bij LTV worden geminimaliseerd, omdat LTV over het algemeen wat trager reageert dan traditionele radiatoren. Met andere woorden het opwarmen van de kamer duurt wat langer dan met normale radiatoren. LTV is daarom minder geschikt voor slecht geïsoleerde woningen die veel warmte verliezen tijdens de nacht.
LTV is te combineren met eigenlijk alle verwarmingsinstallaties, zoals bijvoorbeeld met HR-ketels, maar ook met een warmtepomp. Een warmtepomp werkt het beste in combinatie met LTV. Dit komt omdat de warmtepomp het cv-water grotendeels opwarmt met duurzame en gratis warmte uit de bodem, de buitenlucht of ventilatielucht. De temperatuur van deze duurzame bronnen is alleen niet hoog genoeg om direct de woning mee te verwarmen. Om de temperatuur te verhogen verbruikt de warmtepomp elektriciteit. Hoe lager de aanvoertemperatuur van het cv-water, hoe lager het elektriciteitsverbruik. Met een warmtepomp in combinatie met (zeer) lagetemperatuurverwarming bespaart u dus het meest op uw energiekosten.
In het geval lagetemperatuurverwarming wordt gecombineerd met een HR-ketel moet de ketel goed kunnen ‘moduleren’ om de lage temperatuur te bereiken. Hiervoor moet de HR-ketel voorzien zijn van een modulerende pomp en brander. Alle HR-ketels vanaf 2015 zijn voorzien van deze energiebesparende systemen. Het zorgt ervoor dat de HR-ketel zijn pomp- en vlamkracht aan kan passen aan dat wat nodig is. Bij LTV zal de circulatiepomp over het algemeen wat langer aanstaan omdat er constant verwarmd wordt. Daarom is het van belang dat deze pomp energiezuinig is.
Om een woning op de juiste temperatuur te krijgen met de lagere aanvoertemperatuur, is het van belang dat de warmte goed wordt afgegeven in de woning. Dit kan door gebruik te maken van vloerverwarming, wandverwarming, lage temperatuur convectoren en/of radiatoren. Vloer- en wandverwarming zorgen voor een gelijkmatige verdeling van de warmte. Bij gebruik van radiatoren of convectoren heeft het de voorkeur om speciale lage temperatuur radiatoren met een groter verwarmend oppervlakte of speciale lage temperatuur convectoren te plaatsen.
Betekent dit dat lage temperatuur verwarming niet mogelijk is als u normale radiatoren heeft? Dit hoef niet perse zo te zijn. Echter duurt een ruimte verwarmen met een lagere aanvoertemperatuur bij gebruik van normale radiatoren langer, vooral bij een lage buitentemperatuur. Dit kan (deels) gecompenseerd worden met speciale ventilatoren (ze lijken op ventilatoren in computers), waardoor normale radiatoren meer warmte kunnen afgeven, deze ventilatoren maken natuurlijk wel weer wat geluid. Lees hier meer informatie over afgiftesystemen.
Ervaringen met lagetemperatuurverwarming
Verwarmen met een lagere aanvoertemperatuur, hoe bevalt dat nu echt? Wij vroegen het Martijn. Hij woont in een nieuwbouw tussenwoning in Leiden en deelde Warmtepompplein.nl zijn ervaringen met lagetemperatuurverwarming:
“Sinds een jaar woon ik in een nieuwbouwwoning die verwarmd wordt door lagetemperatuurverwarming. Het water wordt verwarmd door een HR-ketel en de ruimtes worden verwarmd met vloerverwarming. Het was voor ons geen bewuste keuze maar de standaard optie bij de bouw. Vooraf had ik geen idee wat lagetemperatuurverwarming inhoudt, ik wist niet eens dat het bestond!
Bij de oplevering van het huis kregen wij de instructies de watertemperatuur niet te hoog in te stellen en te proberen de woning zo constant mogelijk te verwarmen. De ruimtes warm krijgen kost namelijk meer energie dan het constant warm houden. De combinatie van lagetemperatuurverwarming met vloerverwarming bevalt heel goed! Het enige nadeel vind ik dat onze HR-ketel, buiten de zomerperiode, vanwege het constante verwarmen altijd aan staat: deze maakt dus ook altijd geluid. Maar de warmte is prettig en het is fijn dat er nergens in huis radiatoren zijn. Het grootste voordeel is de energierekening, die is een flink stuk lager!”
Martijn (31) uit Leiden
Wat zijn de voordelen en nadelen van lage temperatuur verwarming?
Zoals u hierboven ook kunt lezen levert LTV een besparing op uw energierekening op. Dit komt niet alleen door de lage aanvoertemperatuur. Vloer- en wandverwarming zorgen voor een constante en gelijkmatige verwarming van de ruimte, daarom kan de thermostaat vaak een een aantal graden lager gezet worden. Naast de besparing op de energierekening zorgt deze manier van verwarmen dat er altijd een aangename temperatuur is. Een grote plus voor uw wooncomfort!
Een ander voordeel van lage temperatuur verwarming met vloer- of wandverwarming is dat ’s nachts en wanneer u overdag niet thuis bent de thermostaat niet meer (veel) lager gezet hoeft te worden. De goede isolatie van de woning zorgt ervoor dat er amper warmte verloren gaat. Daarom kan de thermostaat bijna altijd op de (lagere) temperatuur blijven staan.
Een nadeel van lage temperatuur verwarming is dat, als de woning wat is afgekoeld na afwezigheid, het opwarmen van de woning langer kan duren dan u gewend bent, vooral met vloer- of wandverwarming. Dit komt omdat eerst de vloer of wand wordt verwarmd, voordat deze de ruimte kan verwarmen. Daarom is het bij LTV verstandig constanter te verwarmen als met radiatoren. Het is daarom met name geschikt voor die ruimtes in de woning die veel gebruikt worden en altijd verwarmt moeten worden, zoals de woonkamer. Ruimtes die snel of voor een korte periode opgewarmd moeten worden, zoals een slaapkamer, kunnen beter voorzien worden van LT-radiatoren. Deze warmen de ruimte sneller op.
Koelen met lagetemperatuurverwarming systeem
Met veel LTV-systemen is het in combinatie met een warmtepomp ook mogelijk om de woning enigszins af te koelen. De warmtepomp zorgt er dan voor dat er relatief koud water door het vloer- of wandverwarmingssysteem stroomt. Hierdoor kan de woning ook in de zomer op een comfortabele temperatuur gehouden worden. Let er wel op dat niet te lage temperaturen (niet lager dan 18°C) door het systeem gaat stromen anders bestaat de kans dat vocht uit de lucht op het afgiftesysteem gaat condenseren, en dan krijg je mogelijk natte plekken op de vloer of wand. Lees meer over de mogelijkheden om je woning te koelen met een warmtepomp.
Is mijn woning geschikt voor LTV?
Tegenwoordig zijn er op de markt verschillende producten beschikbaar om met lage temperatuur te kunnen verwarmen. Met deze verscheidenheid aan producten is er voor bijna elke woning wel een product te vinden die daarbinnen past en wordt in praktisch alle situaties mogelijk om LTV toe te passen. Om met LTV te verwarmen is het wel van belang dat uw woning redelijk tot goed geïsoleerd is. Zoals eerder genoemd zal het gebruik van vloer-, wandverwarming en LT-radiatoren zorgen voor het hoogste rendement van uw warmte-installatie en dus ook de meeste energie- en kostenbesparingen. Met de eventueel benodigde investeringen in isolatie en een LTV-systeem maakt u uw woning dus klaar voor de toekomst!