Een warmtepomp is een mooie stap om je woning te verduurzamen. Wil je meer, kijk dan eens naar de combinatie van een warmtepomp met zonneboiler en/of zonnepanelen. Zo kun je het hele jaar zo veel mogelijk gebruikmaken van natuurlijke energiebronnen en energie besparen.
Voor zowel hybride als all-electric warmtepompen heb je hoe dan ook elektriciteit nodig. En al is dat minder vervuilend dan aardgas, elektriciteit is (nog) niet CO₂-neutraal. Door naast een warmtepomp een zonneboiler of zonnepanelen in te zetten, help je het klimaat een extra handje en breng je je energierekening omlaag.
Zonnepanelen voor opwek elektriciteit
Zelf je energie opwekken door middel van zonlicht is niets nieuws. Een bekende manier om dit te doen is via zonnepanelen. Een zonnepaneel wordt ook wel PV-paneel genoemd. PV is de Engelse afkorting voor Photo Voltaic; Photo betekent licht, Voltaic elektriciteit. Zonnepanelen worden meestal op het dak van de woning geplaatst en zetten stralingsenergie van de zon via zonnecellen om in elektriciteit. Deze elektriciteit is niet meteen geschikt om te gebruiken in je huis. Om de geleverde gelijkstroom om te zetten naar wisselstroom, dat je kunt gebruiken voor bijvoorbeeld je huishoudelijke apparaten en de warmtepomp, heb je een omvormer nodig.
Zonnestroom salderen tot 2020, daarna terugleversubsidie
Een gedeelte van de opgewekte zonnestroom wordt direct verbruikt door de huishoudelijke apparaten, ook wel het verbruik achter de meter genoemd. Maar er zijn ook momenten dat je de stroom zelf niet (volledig) nodig hebt, en dan wordt het overschot teruggeleverd aan het net. Je mag deze teruggeleverde elektriciteit nu nog wegstrepen tegen het verbruik op een later moment. Dit wordt salderen genoemd en is financieel aantrekkelijk. Salderen is in elk geval mogelijk tot 2020, daarna komt er een andere regeling, waarschijnlijk in de vorm van een terugleversubsidie. Doel hiervan is het eigen verbruik te verhogen, teruglevering te verminderen, maar de terugverdientijd van zonnepanelen op minder dan 7 jaar te houden.
Daarnaast is het mogelijk het overschot aan stroom op te slaan in een thuisaccu. Zo heb je op momenten dat je weinig energie opwekt, beschikking over de opgeslagen energie, waarop onder andere je warmtepomp kan draaien. Alleen zijn thuisaccu’s nog relatief duur en behaal je er door de salderingsregeling voorlopig geen voordeel mee.
Heb je al zonnepanelen, maar nog geen warmtepomp? Dan kun je met de warmtepomp je eigen verbruik verhogen. Je kunt de zonnestroom inzetten voor het efficiënt maken van warmte voor ruimteverwarming of warm tapwater op zonnige momenten. Of als de warmtepomp een koelfunctie heeft, de woning afkoelen.
Welke daken zijn geschikt voor zonnepanelen?
De beste prestatie van een zonnepaneel wordt gehaald met een dak – plat of schuin – dat georiënteerd is tussen zuidoost en zuidwest. Andere richtingen zijn mogelijk, maar niet ideaal. Ook de hellingshoek is van belang. Check aan de hand van je postcode op de site van Zonatlas of je dak geschikt is. Is je dak niet geschikt, kijk dan of er collectieve mogelijkheden in je wijk zijn, zoals misschien een postcoderoos project via de lokale energiecoöperatie.
Zonneboiler om warm water te maken
Een andere mogelijkheid om gebruik te maken van de stralingsenergie van de zon, is een zonneboiler. Het verschil met zonnepanelen is dat je hiermee warmte opwekt in plaats van elektriciteit. Een belangrijk onderdeel van de zonneboiler is de zonnecollector. De 2 meest voorkomende en gebruikte varianten van zonnecollectoren zijn een vlakke plaat en vacuümbuizen op het dak. Deze vangen de warmte van de zon op. Daarnaast heb je een pomp, een boilervat of buffervat nodig om de warmte in de woning te brengen. Omdat de zon in Nederland helaas niet altijd schijnt heb je ook een warmtepomp of cv-ketel nodig om verzekerd te zijn van voldoende warm water. De zonneboiler zorgt er dus voor dat een warmtepomp of cv-ketel minder gebruikt hoeven te worden en bespaart zo dus energie.
Mocht je nog een ketel hebben hangen, let er dan wel op of deze ketel een NZ-keurmerk (Naverwarming Zonneboiler) heeft. Dit keurmerk geeft aan dat de ketel met een zonneboiler kan samenwerken. Bijna alle moderne ketels hebben overigens het NZ-keurmerk.
In zomer met zonneboiler voor groot deel voorzien in warm tapwater
Met een zonneboiler kun je zo’n 50% op het gasverbruik voor warm tapwater besparen. Schaf je naast een groot oppervlak aan zonnecollectoren een buffervat aan, dan kun je in de zomer voor een groot deel in warm tapwater voorzien en in het voor- en najaar in een deel van de ruimteverwarming. De warmtepomp hoeft dan veel minder werk te verrichten. Om zoveel mogelijk zonnewarmte in te kunnen zetten voor ruimteverwarming is het wenselijk de woning te kunnen verwarmen op lage temperatuur (<40°C). Dit kan bijvoorbeeld met vloerverwarming of speciale lage temperatuurradiatoren. Lees hier meer over lage temperatuur verwarming.
Verschil boilervat en buffervat
Een boilervat en buffervat zijn niet hetzelfde. Een boilervat gebruik je om warm tapwater in op te slaan. Met een buffervat sla je niet alleen warm tapwater, maar ook warm water voor ruimteverwarming op. Bovendien bevinden zich in een buffervat verschillende temperatuurzones, zodat het water voor de verschillende doeleinden niet met elkaar in aanraking komt. Het water in het buffervat kan, dankzij verschillende verwarmingsspiralen, door diverse energiebronnen opgewarmd worden, zoals de zonneboiler, de warmtepomp en in het geval van een hybride warmtepompoplossing de cv-ketel.
Welke daken zijn geschikt voor een zonneboiler?
Niet alle daken komen in aanmerking voor het opwekken van zonne-energie via een zonneboiler. Een zonneboiler haalt in Nederland het hoogste rendement als die op het zuiden gericht is en geplaatst wordt met een hellingshoek tussen de 30 en 60°.
De aanschaf van een zonneboiler komt net als de warmtepomp in aanmerking voor ISDE subsidie. Lees hier meer over de ISDE subsidie. Het bedrag dat je terugkrijgt van de overheid is afhankelijk van het type apparaat en het vermogen. Voor een actueel overzicht van de hoogte van de subsidie verwijzen we je graag naar de site van RVO.
jouw gemeente met de Energiesubsidiewijzer.
Zonneboiler en/of zonnepanelen – PVT systemen in combinatie met warmtepomp
Je hoeft niet te kiezen tussen een zonneboiler of zonnepanelen, beide opties gaan heel goed samen. In dat geval gebruik je de energie die je opwekt met de zonnepanelen als elektriciteit voor de warmtepomp en levert de zonneboiler het warme tapwater.
Er zijn zelfs speciale PVT (photovoltiac en thermisch)-systemen die in combinatie met een warmtepomp werken. Het thermische gedeelte werkt dan als warmtebron voor de warmtepomp en de PV-panelen zorgen voor de benodigde elektriciteit voor de warmtepomp. Lees er hier meer over.
Is zonne-energie te combineren met ieder type warmtepomp?
De zonneboiler en/of zonnepanelen kunnen samen met bijna ieder type warmtepomp, ook met hybride warmtepompen. Wel is een goede inpassing en afstemming van de verschillende onderdelen in het totale systeem belangrijk. Haal er daarom ook altijd een vakkundige installateur bij.
Hoe pak je het aan?
Overweeg je naast de aanschaf van een warmtepomp, een zonneboiler en/of zonnepanelen? Ga dan op zoek naar een installateur die niet alleen warmtepompen in zijn pakket heeft, maar die ook verstand heeft van zonne-energie.