Je hebt het vast meegekregen: de aarde warmt op door de wereldwijde CO2-uitstoot door het gebruik van fossiele brandstoffen, zoals gas. Daarnaast vinden er aardbevingen in Groningen plaats vanwege de aardgaswinning. Daarom willen we in Nederland het aardgasverbruik snel verminderen. Ook de corporaties moeten eraan geloven en installeren om die reden steeds vaker warmtepompen in huurwoningen. Huur je via een woningcorporatie, dan bestaat de kans dat in jouw woning binnenkort een warmtepomp komt. Wat betekent dit voor jou?
Laten we beginnen met een korte uitleg: wat is een warmtepomp? Eigenlijk heeft bijna iedereen al een warmtepomp thuis; de koelkast. Een koelkast haalt warmte uit de koelkast en daarbij wordt het koel in het apparaat. De opgenomen warmte geeft de koelkast achter via een rooster weer af aan de omgeving. Hetzelfde gebeurt bij een warmtepomp. De warmtepomp neemt warmte op uit de omgeving, bijvoorbeeld de buitenlucht of de bodem, en pept deze warmte met wat elektriciteit op om er de woning mee te kunnen verwarmen. Wil je meer weten over de werking van een warmtepomp, klik hier.
Verschillende soorten warmtepompen in huurwoningen
De afgelopen jaren zijn er al bij honderden huurwoningen warmtepompen geplaatst. Vaak is dit gelijktijdig gebeurt met een grootschalige renovatie, bijvoorbeeld bij nul-op-de-meter renovaties. Je woning gaat dan vaak van het gas af en wordt ‘all-electric’. Ook worden er steeds meer hybride warmtepompen geplaatst bij huurwoningen. Hieronder lichten we beide systemen kort toe.
All-electric huurwoning met een warmtepomp
Een all-electric warmtepomp gebruikt warmte uit lucht, grondwater of bodem en is een vervanging van de cv-ketel. Je verbruikt geen gas meer, alleen elektriciteit. Voordat een bestaande woning geschikt is voor een all-electric warmtepomp is vaak een ingrijpende renovatie nodig. Denk aan isolatie van het dak, de buitenmuren en de vloer. Ook moet de woning voorzien zijn van lage temperatuurverwarming, zoals vloerverwarming of speciale radiatoren met eventueel ventilatoren. Maar er komt meer kijken bij het veranderen van de verwarmingsinstallatie.
Boiler voor warm water
Bij een all-electric woning wordt vaak een boiler geplaatst voor warm tapwater. Een warmtepomp kan niet zoals een ketel in korte tijd veel warm water maken. Een boiler heeft een bepaalde hoeveelheid water beschikbaar. Houd je van lang douchen of heb je een groot gezin, dan kan het wel eens voorkomen dat de boiler leeg is en er geen warm water uit de douche komt. Je moet je gedrag hier mogelijk op aanpassen.
Ventilatiesysteem
Bij grootschalige renovaties komt er in de meeste gevallen een ventilatiesysteem in de woning. Dit is nodig omdat bij een goed geïsoleerde woning anders geen frisse lucht de woning meer inkomt en dat kan leiden tot een ongezond binnenklimaat. Zet het ventilatiesysteem daarom ook nooit uit.
Energiemodule
Bij grootschalige renovaties zie je steeds vaker dat alle installaties in een soort energiemodule worden geplaatst. Deze module wordt tegen de gevel aan geplaatst. Binnen de woning heb je geen installaties meer. Ook voor onderhoud is dit makkelijk, omdat voor de meeste onderhoudswerkzaamheden niemand meer de woning in hoeft.
Ander stookgedrag
Een gerenoveerde woning wordt door de inzet van een warmtepomp duurzamer. Je huis blijft langer warm, ook in een zeer koude winter. Wel is het stookgedrag anders dan bij een cv-ketel. Het is bijvoorbeeld verstandig de dag- en nachttemperatuur van de woning niet teveel te veranderen.
Andere manier van koken
Omdat bij all-electric geen gas meer komt kijken, betekent het een andere manier van koken: van gas naar inductie. Een voordeel van een inductiekookplaat is dat hij makkelijker schoon te maken is dan een gaskookplaat. Koken op inductie is daarnaast veiliger, want er is geen vuur en geen mogelijkheid om het gas open te laten staan. Bovendien koelt de kookplaat snel af. Ook komt er minder CO2 en vocht in de woning, wat goed is voor een gezond binnenklimaat.
Wel kan het in het begin wennen zijn. En wellicht heb je nieuwe pannen nodig, die geschikt zijn voor inductie. Veel corporaties geven een pannenset cadeau als bij een grootschalige renovatie wordt overgegaan op elektrisch koken.
Bij een all-electric woning verandert er dus best veel, maar je krijgt er ook wat voor terug!
Hybride warmtepomp in de huurwoning
De hybride warmtepomp is een combinatie van een warmtepomp en een cv-ketel. Deze kan meestal worden geplaatst zonder dat er al te grote aanpassingen aan de woning hoeven te worden gedaan. De hybride variant is zeer geschikt voor bestaande woningen. Met de warmtepomp wordt duurzame warmte opgewekt. De ketel fungeert als een soort noodvoorziening voor zeer koude dagen en warm tapwater. Er zijn 2 typen hybride warmtepompen die veel worden toegepast in huurwoningen:
1. Hybride warmtepomp op buitenlucht. Bij de meeste hybride warmtepompen op buitenlucht komt er buiten een soort airco-unit te staan. Dit buitendeel haalt energie uit de buitenlucht. In de woning komt naast de ketel vaak een kastje te hangen.
2. Hybride warmtepomp op ventilatielucht. Deze haalt energie uit de ventilatielucht en gebruikt dit om de woning te verwarmen en/of warm tapwater te maken. Als de warmtepomp alleen warm tapwater maakt, wordt het ook wel een warmtepompboiler genoemd.
Voorlichting warmtepomp
Mocht de woningcorporatie plannen hebben binnenkort een warmtepomp in jouw woning te plaatsen, dan word je daar vooraf vaak goed over geïnformeerd. Gaat het om een grootschalig renovatieproject, dan organiseren de meeste corporaties speciale voorlichtingsavonden.
Hieronder noemen we alvast een paar aandachtspunten/gevolgen wanneer er een warmtepomp in je huurwoning geïnstalleerd wordt. Deze gelden voor zowel hybride als all-electric warmtepompen.
Geluid van een warmtepomp
Een veel gehoorde zorg over warmtepompen is dat ze lawaai maken. De buitenunit van een warmtepomp op buitenlucht heeft naast een pomp een ventilator, en die produceert geluid. De corporatie houdt hier rekening mee en plaatst de buitenunit bijvoorbeeld niet onder een slaapkamer. Sommige corporaties organiseren zelfs speciale luistersessies, zodat huurders zelf het geluid van de warmtepomp kunnen ervaren. Mocht je toch hinder ondervinden van het geluid, geef dit dan aan bij de corporatie. Soms zijn er relatief simpele oplossingen mogelijk, zoals het plaatsen van een geluidsisolerende omkasting. Meer weten over het geluid van een warmtepomp? Lees het in deze blog.
Energierekening omlaag door warmtepomp
Bij het toepassen van een warmtepomp gaat het gasverbruik naar beneden, bij een all-electric woning zelfs naar nul. Het elektriciteitsverbruik gaat wel omhoog. Onder de streep vallen de energiekosten over het algemeen lager uit met een warmtepomp.
Bij een nul-op-de-meter woning wordt het elektriciteitsverbruik overigens gecompenseerd door het gebruik van zonnepanelen op het dak en is de energierekening erg laag.
Huurverhoging door warmtepomp
Omdat de corporatie extra moet investeren in een duurzame energiezuinige warmtepomp en je als huurder profiteert van de energiebesparing, is directe huurverhoging een optie. De corporatie kan dit doen op basis van een woonlastenwaarborg of de energieprestatievergoeding. Met deze huurverhoging moet je als bewoner instemmen.
Monitoring van het warmtepompsysteem
Vaak willen corporaties weten wat het systeem oplevert. Daarom worden projecten met warmtepompen in de meeste gevallen gemonitord. Dat betekent dat er een keer mensen bij je over de vloer kunnen komen of dat je een vragenlijst moet invullen. In geval van een huurverhoging móét monitoring plaatsvinden, omdat je uiteindelijke woonlasten, huur plus energiekosten, niet mogen stijgen door de installatie van een warmtepomp. Ook is in bepaalde gevallen een speciale app voor je telefoon beschikbaar, waarmee je inzicht krijgt in je energieverbruik. Hierdoor ga je mogelijk bewuster met energie om.